De Dag

De Nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado. En dus NIET naar de Amerikaanse president Trump. Hij vindt zelf dat hij de prestigieuze prijs meer dan verdiend heeft, maar verwacht tegelijkertijd niet dat hij hem ooit zal krijgen. 'Als de toekenning eerlijk verliep, zou ik de Nobelprijs voor heel veel dingen krijgen. Maar het verloopt niet eerlijk.' De Nobelprijs voor de Vrede is een politiek beladen prijs en dat er vanuit landen en politici druk op het Nobelcomité wordt uitgevoerd is niet nieuw, vertelt historicus Ivo van de Wijdeven in deze podcast. In het verleden zijn ook wel 'politieke' besluiten genomen, waarvan sommige leden van het comité later spijt hadden. Dat was onder meer het geval na de door Trump zo gewraakte toekenning van de prijs aan zijn nemesis Barack Obama.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel

Israël en Hamas zijn het eens geworden over een eerste fase van een wapenstilstand in Gaza. De Amerikaanse president Trump maakte het vannacht bekend. Direct ontstond er feest op de straten van de Gazastrook en Israël. De Palestijnen hopen op rust na twee jaar oorlog. De Israëli hopen snel de 20 nog levende gijzelaars terug te zien. Die twee dingen zijn ze met elkaar overeengekomen: een wapenstilstand en het vrijlaten van de gijzelaars. Maar er is ook veel niet met elkaar afgesproken vertelt oud-correspondent Sander van Hoorn. Het akkoord roept veel vragen op over hoe het hierna verder moet. In Podcast De Dag nemen we het met elkaar door. En ondanks de vaagheid is de hoop na deze eerste fase groot. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

De Amerikaanse president Trump belooft een wet in te zetten, de Insurrection Act, om soldaten in de steden te stationeren als rechters en politici de komst blijven blokkeren. Rechters verklaren keer op keer dat er geen goede argumenten zijn om het leger in te zetten op eigen grond. Maar volgens Trump moet het om de criminaliteit in te dammen. Nu al wordt de National Guard ingezet, een militaire macht van de staten, op plekken waar Democraten aan de macht zijn. En daarmee stuurt Trump het leger een hele politieke kant op, vertelt generaal buiten dienst Mart de Kruif in podcast De Dag. Een gevaarlijke stap, omdat het leger ten diepste onpartijdig zou moeten zijn. De Kruif hoort van oud-collega's in de VS hoe de speeches van Trump en defensieminister Hegseth voor een hele groep legerleiders vorige week nog nadreunt. Wat kunnen militairen, wetende dat ze orders moeten opvolgen? En wat betekent dit voor het leger? Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Toen Hamas op 7 oktober 2023, vandaag precies twee jaar geleden, Israël binnenviel, werden er ruim 1200 mensen gedood en meer dan 250 mensen gegijzeld. Een deel van hen is vrijgelaten. Op dit moment zijn 48 gijzelaars nog niet teruggekeerd en van hen zijn rond de twintig nog in leven. Op een lijst staan hun namen. Wie zijn deze gijzelaars en wat in hun verhaal? In deze podcast vertelt verlsaggever Sander van Hoorn over de gijzelaars van Hamas. Hij loopt de lijst langs en vertelt wat er in de afgelopen twee jaar over hen naar buiten is gekomen, hoe Hamas ze gebruikt voor propaganda-doeleinden en hoe hun verhalen ook door Israelische politici worden gebruikt om steun te zoeken voor de verwoestende oorlog in Gaza.  Onder druk van Amerika wordt er in Egypte op dit moment intensief onderhandeld over de gijzelaars en de hoop is dat Hamas ze de komende dagen alsnog laat gaan. Al zal het waarschijnlijk niet op tijd zijn voor de toekenning van de Nobelprijs voor de vrede waar Donald Trump zo vurig op hoopt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Judith van de Hulsbeek

Met nog drie weken tot de verkiezingen is de campagne in een cruciale fase terechtgekomen. En juist nu zijn de regels voor online politieke reclames aangescherpt. Meta en Google staan ze niet meer toe. Toch vinden partijen allerlei manieren om op jouw scherm te belanden. Online strateeg bij campagnebureau BKB Justin Koornneef vertelt in deze podcast hoe politici en politieke partijen hun online strategieën voorbereiden en wat je daar nu en de komende weken van gaat terugzien op de socials. Van 'bolletjesterreur' tot snippets van interviews, en van een eigen podcast tot samenwerking met politieke influencers, het komt allemaal voorbij. Toch blijven, zeker nu de regels voor politieke reclames online zijn aangescherpt, de traditionele media het belangrijkst, legt Tom Dobber uit. Hij is universitair docent aan Universiteit van Amsterdam en deed onderzoek naar online campagnes van partijen. Vooral aan de talkshowtafels kunnen partijen impact maken. Maar om daar te komen wordt er vaak wel eerst geprobeerd om online aandacht voor of ophef over 'hun' onderwerp te krijgen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Veel asielzoekers voelen zich onveilig sinds de rechtsextremistische rellen in Den Haag, een dreigende bestorming van een azc in Den Bosch en de soms grimmige protesten bij asielzoekerscentra van de afgelopen weken. In deze podcast bezoekt Elisabeth de 46-jarige Yousef uit Syrie, die op een azc in Winterswijk woont, en de 25-jarige Irakees Dawood in Arnhem.  De angst is groot, vertelt Yousef. Bewoners van het azc durven niet meer alleen het centrum van Winterswijk in uit angst voor problemen. Hij is bang om in elkaar geslagen te worden of erger: gedood. Ook Dawood herkent die gevoelens, onder asielzoekers wordt er veel over gesproken. In een enquête van vluchtelingenwerk zei 70% van de respondenten bang of heel bang te zijn.  Het COA zegt in een reactie dat de protesten zich veelal richten op nieuwe azc's. De ervaring van het COA is dat de weerstand sterk afneemt als een azc er langer is en de opvang goed gaat. Als er zorgen over de veiligheid zijn is er beveiliging op COA-locaties, voorlichting voor azc-bewoners en zijn er vertrouwenspersonen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Ulrike Nagel en Judith van de Hulsbeek

De Amerikaanse president Trump gaf Hamas zo'n drie dagen de tijd om te reageren op zijn 20 puntenplan voor Gaza. Samen met de Israëlische premier Netanyahu presenteerde hij het eerder deze week. Samen staan ze achter onder meer een eind van de oorlog, vrijlating van de gijzelaars, ontwapening van Hamas, terugtrekking van Israëlische troepen in fases en een toekomstig bestuur voor de Gazastrook. Ook internationaal kan het voorstel op steun rekenen van Europese en Arabische landen. Maar Hamas zal niet enthousiast reageren, vertelt arabist Leo Kwarten in podcast De Dag. De bronnen die hij spreekt noemen het een vernederend plan, want eigenlijk zou de groepering tekenen voor het opheffen van zichzelf. Maar veel keus is er niet, want als er geen handtekening komt zal Israël doorvechten in Gaza. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

GTST bestaat 35 jaar. De RTL-soap in Meerdijk volgt al jaren een vast stramien: voor de reclame een cliffhanger, aan het eind van de aflevering een cliffhanger en net voor de zomer om het seizoen af te sluiten een hele grote cliffhanger. Hoe houdt Goede Tijden Slechte Tijden al die tientallen jaren de spanning vast met die cliffhangers? Volgens creative director van de serie Idse Grotenhuis had GTST de 35 jaar niet gehaald zonder al die spannende eindes. Maar de waarde van cliffhangers is wel afgenomen in de jaren. Dat ziet ook recensent voor de Volkskrant Alex Mazereeuw. We kijken niet alleen nog maar tv, maar kunnen op streamingsdiensten direct door om de volgende aflevering te bingen. De kijker vasthouden is een stuk minder belangrijk geworden. En toch zijn er nog genoeg hele geslaagde voorbeelden, vroeger én nu. Fragmenten: RTL Nederland Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Ulrike Nagel & Lisa Konings

De EU en de NAVO werken aan een zogenoemde Drone Wall; een luchtverdedigingssysteem dat vijandelijke drones beter kan detecteren, volgen en onderscheppen. Het plan wordt deze week besproken op een top in Denemarken, waar de laatste dagen meerdere drones opdoken. En niet alleen daar. De afgelopen weken was er een reeks aan schendingen van het luchtruim van NAVO-landen.  Dit weekend werd ook de Polderbaan bij Schiphol gesloten. Het bleek loos alarm. Maar wat als de drones ook hierheen komen? In deze podcast vertelt defensie-specialist van het Haags Centrum voor strategische studies Peter Wijninga wat er gebeurt op het moment dat er een vijandelijke drone het Nederlandse luchtruim inkomt. Wie ziet dat, welke procedures worden er in gang gezet, hoe schiet je drones uit de lucht en wat missen we aan militaire apparatuur om ons land weerbaarder te maken voor deze nieuwe dreiging?  'In de tijd van de koude oorlog hadden we allerlei goede spullen rond de vliegvelden, maar die zijn allemaal afgeschaft en verkocht.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Marco Geijtenbeek

Alle scholen in Nederland zijn verplicht om democratische waarden te bevorderen, bijvoorbeeld dat iedereen gelijke rechten heeft. Maar sommige religieuze scholen doceren een andere boodschap, blijkt uit maandenlang onderzoek van Nieuwsuur-journalist Milena Holdert en Yoeri Vugts. In deze podcast vertelt Milena wat ze tegenkwam in het lesmateriaal dat ze bestudeerde en wat ze hoorde in gesprekken met betrokkenen en deskundigen. Volgens deskundigen is er op sommige scholen sprake van een intolerante boodschap en discriminatie. Tegelijkertijd bepaalt artikel 23 van de grondwet, dat over de vrijheid van onderwijs gaat, dat scholen ook veel wél mogen zeggen. Maar ondermijnt het één niet het ander? Reageren? mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Judith van de Hulsbeek en Ulrike Nagel